Bộ tràng kỷ: Nét đẹp truyền thống trong kiến trúc nhà gỗ

Trong không gian kiến trúc nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ, bộ tràng kỷ không chỉ là món đồ nội thất quen thuộc mà còn là biểu tượng của sự sang trọng và tinh tế. Với thiết kế độc đáo và chất liệu cao cấp, tràng kỷ góp phần tôn vinh vẻ đẹp cổ kính và ấm cúng cho ngôi nhà.

Video lặp dựng đồ thờ trong nhà gỗ 3 gian

Bộ tràng kỷ là gì? 

Bộ tràng kỷ, hay còn gọi là bộ trường kỷ, là một loại bàn ghế gỗ dài truyền thống, thường gồm hai ghế dài và một bàn, xuất hiện phổ biến trong các gia đình Việt xưa – đặc biệt trong không gian nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ.

Với hình dáng thanh thoát nhưng chắc chắn, tràng kỷ thể hiện sự mực thước, ngăn nắp và chỉnh chu của nếp nhà xưa. Ghế thường được thiết kế dài, tựa lưng cao vừa phải, bề mặt ngồi rộng và thoáng, thuận tiện cho nhiều người cùng sử dụng. Mặt bàn đi kèm có thể là tấm gỗ liền nguyên khối hoặc ghép kỹ thuật cao, vừa đảm bảo công năng sử dụng, vừa tôn lên vẻ đẹp vững chãi, trang trọng.

Ý nghĩa và công năng thực tế của bộ tràng kỷ

• Vật phẩm biểu tượng cho nề nếp và gia phong: Trong văn hóa truyền thống, bộ tràng kỷ không chỉ là bàn ghế để ngồi, mà còn thể hiện gia phong, sự nền nếp và bề thế của gia chủ. Tràng kỷ được đặt chính giữa, như một “bộ mặt” của ngôi nhà.
• Là trung tâm kết nối đời sống gia đình và khách quý: Tràng kỷ thường được dùng làm nơi tiếp khách – vừa lịch sự, vừa thân mật. Đây cũng là nơi sum họp gia đình sau bữa cơm chiều, nơi các thế hệ ngồi lại hàn huyên chuyện làng, chuyện nước.
• Tôn vinh vẻ đẹp truyền thống trong không gian kiến trúc gỗ: Tràng kỷ cũng là nơi thể hiện tay nghề tinh xảo của nghệ nhân – từ các chi tiết chạm trổ hoa văn tứ linh, tứ quý đến kỹ thuật đánh bóng, lắp ghép không dùng đinh kim loại, mà hoàn toàn bằng mộng truyền thống, một minh chứng sống động cho trình độ mộc truyền thống Việt Nam.

Chất liệu làm bộ tràng kỷ phổ biến

Chất liệu đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên giá trị và độ bền của bộ tràng kỷ. Dưới đây là một số loại gỗ thường được sử dụng:

Trường kỷ gỗ gụ

Gỗ gụ, một trong những dòng gỗ truyền thống lâu đời của làng nghề mộc Việt, được xem là chất liệu lý tưởng để tạo nên bộ tràng kỷ có độ thẩm mỹ cao. Vân gỗ gụ mềm mại, mịn màng; sắc nâu trầm tựa như màu của thời gian nhuốm trên vách gỗ. Tràng kỷ gỗ gụ càng dùng lâu càng bóng nước, tạo nên sự sang trọng cổ điển, phù hợp với những ngôi nhà gỗ lưu giữ nếp sống truyền thống.

Tràng kỷ gỗ lim

Nếu gỗ lim thường được chọn làm khung nhà, cột trụ vì sự chắc chắn và độ bền vượt trội, thì khi ứng dụng vào chế tác bộ tràng kỷ, lim lại thể hiện sự uy nghi, cứng cáp và mạnh mẽ. Tràng kỷ gỗ lim mang đến cảm giác “tựa núi vững vàng”, toát lên phong thái của một gia chủ trọng chữ tín, quý sự kiên định. Đặt trong không gian nhà gỗ cổ, bộ trường kỷ gỗ lim như một trụ cột nhỏ, bổ sung cho thế vững chãi của tổng thể.

Trường kỷ gỗ hương

Điểm đặc biệt ở bộ trường kỷ gỗ hương không chỉ nằm ở màu gỗ đỏ au quyến rũ hay những vân gỗ cuộn sóng đẹp như tranh, mà còn ở hương thơm dịu nhẹ lan tỏa trong không gian. Mùi thơm ấy không gắt, không phai, giống như lời chào nhẹ nhàng với khách quý bước vào nhà. Với gia chủ yêu vẻ đẹp trang nhã, thanh lịch, bộ tràng kỷ gỗ hương là một chọn lựa làm vừa lòng cả những ánh nhìn khó tính.

Tràng kỷ gỗ trắc

Gỗ trắc, từ lâu đã gắn liền với các phủ đường, nhà thờ họ, nơi thờ tự. Tràng kỷ gỗ trắc không chỉ nặng về trọng lượng mà còn “nặng” về đẳng cấp. Vân gỗ sắc nét, màu trầm đen huyền bí, càng dùng lâu càng bóng như gương. Bộ trường kỷ làm từ gỗ trắc thường được chạm khắc cầu kỳ, đậm tính sưu tầm, dành cho những gia chủ mong muốn khẳng định gu thẩm mỹ vượt thời gian.

Trường kỷ tre

Trong xu hướng sống xanh, nhiều người lựa chọn bộ trường kỷ bằng tre như một cách thể hiện tình yêu với thiên nhiên và nét văn hóa dân gian. Tre nhẹ, bền, dễ bảo quản và phù hợp với không gian nhà gỗ giản dị, đậm chất làng quê Bắc Bộ. Một tràng kỷ tre khéo léo đặt giữa gian nhà gỗ mộc sẽ gợi lên cảm giác gần gũi, thư thả, như thể đưa ta trở về với ký ức thời thơ bé.

Kiểu dáng tràng kỷ được nhiều gia chủ ưa chuộng

 Bộ tràng kỷ không chỉ phong phú về chất liệu mà còn đa dạng trong kiểu dáng thiết kế. Mỗi dáng ghế, mỗi hoa văn chạm trổ đều mang trong mình một ý nghĩa riêng, phù hợp với sở thích và mục đích sử dụng khác nhau của gia chủ. Dưới đây là những mẫu tràng kỷ được ưa chuộng và sử dụng phổ biến trong không gian nhà gỗ cổ:

• Trường kỷ đục sen vịt: Kiểu dáng chạm trổ hoa sen và đàn vịt bơi lội – biểu tượng cho sự thanh cao, bình yên. Phù hợp với không gian sống nhẹ nhàng, gần gũi với thiên nhiên.
• Tràng kỷ tứ quý: Hoa văn Tùng – Cúc – Trúc – Mai, đại diện cho bốn mùa và bốn đức tính của người quân tử. Được ưa chuộng trong các không gian mang tính trang nghiêm, cổ kính.
• Tràng kỷ Tam Quốc: Khắc họa các tích truyện nổi tiếng như Lưu Bị – Quan Vũ – Trương Phi. Thể hiện tinh thần nghĩa khí, phù hợp với người yêu lịch sử và văn hóa truyền thống.
• Trường kỷ cách tân: Thiết kế tối giản, ít chạm trổ, vẫn giữ được dáng dấp truyền thống. Thích hợp cho nhà gỗ hiện đại hoặc không gian sống tinh giản.

Cách bảo quản bộ trường kỷ bền đẹp theo thời gian 

Để bộ tràng kỷ luôn giữ được vẻ đẹp mộc mạc, sắc nét và tuổi thọ lâu dài, gia chủ cần lưu ý một số nguyên tắc bảo quản sau:

• Đặt bộ trường kỷ ở nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt: Không nên kê sát tường hoặc nơi có độ ẩm cao, tránh tạo điều kiện cho mốc, mối mọt phát triển. 
• Tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào gỗ: Tia UV trong ánh nắng gay gắt sẽ làm gỗ bị cong vênh, nứt nẻ và bạc màu. Nếu kê gần cửa sổ, nên có rèm che hoặc đặt bàn ghế lệch hướng nắng gắt vào buổi trưa.
• Vệ sinh bề mặt gỗ đúng cách: Nên lau bụi bằng khăn mềm khô hoặc chổi lông mềm. Tránh dùng khăn ướt trực tiếp vì độ ẩm có thể làm hư lớp gỗ bên ngoài.
• Đánh bóng định kỳ bằng sáp hoặc dầu gỗ chuyên dụng: Việc này giúp gỗ giữ được độ bóng tự nhiên, làm nổi bật vân gỗ, đồng thời bảo vệ bề mặt trước những tác động từ môi trường.

>> Xem thêm: Sập gụ tủ chè: Món nội thất không thể thiếu trong nhà gỗ kẻ truyền

Tìm hiểu về đặc điểm và ý nghĩa của bộ tràng kỷ trong không gian nhà gỗ cổ truyền sẽ giúp quý vị dễ dàng lựa chọn được mẫu bàn ghế đẹp và phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng.Ngoài ra, nếu quý vị đang có ý định thiết kế nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, vui lòng liên hệ ngay với Nhà gỗ Phúc Lộc, để được tư vấn chi tiết và tận tình nhất.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ 

>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp